Blog

Wie denkt dat je in de winter niets hoeft te doen aan de tuin heeft het mis. Nouja, het hoeft ook niet, de natuur redt zich wel. Maar toch hadden we nog heel wat te doen.

De foto hierboven is niet echt een weergave van wat we nog moeten doen, maar ik vond het wel een mooie foto uit onze eigen tuin.

Wat we dan te doen hadden? Nou bijvoorbeeld het snoeien van de druiven en bessenstruiken. Het liefst snoei ik helemaal niet, dat gebeurt in de natuur ook niet echt dacht ik zo. Dat is natuurlijk niet helemaal waar, want daar eten bijvoorbeeld herten wel takken op. Maar van bessen wordt toch wel eigenlijk door iedereen gezegd dat ze meer vruchten dragen als je ze snoeit. Hoeveel takken er dan over moeten blijven, daar is niet iedereen het over eens. De één zegt vijf, de ander zeven. Dus ik doe maar wat. Tweede reden was dat er wat takken nogal op de grond hingen en dat is niet altijd zo handig. Dus ik heb eea uitgedund, maar wel ‘te veel’ takken laten staan. We gaan het wel zien.

Taco Blom zei met de snoeicursus dat als je gaat snoeien, je eigenlijk een foto voor het snoeien en een foto van na het snoeien moet maken, zodat je in de zomer kunt kijken wat het effect nu eigenlijk was. Ik heb dat uiteindelijk niet gedaan, maar vind het wel een goede tip. Zeker voor fruitbomen en zeker als je zo weinig ervaring hebt met snoeien, zoals ik.

Voor zover ik heb onthouden groeien aalbessen op meerjarig hout en zwarte bessen op tweejarig houdt. Dus bij aalbessen kun je de jonge scheuten weghalen als je ze niet nodig hebt, terwijl je bij zwarte bessen juist wat oudere takken snoeit. Volgens mij groeien zwarte bessen ook wel op wat ouder houdt, ik zal het dit jaar eens in de gaten houden. Maar als je zwarte bessen op jonger hout hebt schijnen ze wat grotere trossen te maken. Interessant om eens in de gaten te houden.

De jonge eenjarige gesnoeide bessentakken zou je als het goed is kunnen stekken om daar weer nieuwe planten van te maken. Dat hebben we nooit eerder gedaan, maar vonden het wel leuk om te proberen. Dus van alle jonge takken hebben we er een paar per soort gepakt en die in een pot gestoken. Heel benieuwd of het gaat werken! We hebben ook wat takken die op de grond hingen en al wat worteltjes hadden uit de grond getrokken en in een pot gestopt. Wie weet werkt dat ook wel.

Wat betreft druiven is snoeien volgens mij ook wel verstandig. Anders wordt het wel heel onoverzichtelijk enzo. Druiven maken elk jaar nogal veel en lange stengels, dus als je niks doet wordt het een grote bende. Er is mij ooit verteld dat je alle takken die je niet wilt houden als ‘hoofdstam’ gewoon weg kunt halen. Ik doe dat dan voorzichtig: twee ogen na de ‘stam’. Ik weet niet of dat helemaal de bedoeling is, maar als het hard gaat vriezen en het vriest te ver in, dan zou de stam daar ook last van krijgen. Dus ik neem het maar ruim. Misschien zijn er wat kritische mensen die deze post lezen en het resultaat zien die denken: jemig zo doe je dat toch niet? Maar voor ons werkt het totnogtoe prima.

Overigens kun je het beste snoeien in de winter als het niet vriest. Nou was dat rond nieuwjaar het geval, dus toen hebben we gesnoeid. Dat het later weer gaat vriezen is niet erg.

In de kas hadden we ook wat werk afgelopen weken. De tomatenplanten stonden er nog, maar het heeft een paar nachten flink gevroren, dus dat hebben de tomaten niet zo goed overleefd. Het werd tijd dat ze weg gingen, maar we hadden er totnogtoeniet zoveel tijd voor. Alleen we hadden ze wel wat te lang laten staan, waardoor er bij het weghalen hele schimmelstofwolken ontstonden. Lijkt me niet zo gezond. Dat moet volgend jaar dan toch maar wat eerder!

Na het weghalen van alle dode of bijna dode planten heb ik alle bakken een nieuw laagje compost gegeven. Bij een aantal zat al wat geplant, dus daar moest ik een beetje omheen werken. Ik wilde nog wel wat gaan zaaien voor in het vroege voorjaar, zoals bosui, sla die tegen vorst kan, spinazie, wortels en dat soort dingen. Hopelijk is dat dan allemaal een beetje te oogsten zodra de tomaten weer de kas in kunnen. En anders kan de tomaat er misschien gewoon bij in.

Verder hadden we in de kas een stuk nog niet betegeld. In de kas kweken we in potten, omdat je dat makkelijker kunt vervangen (omdat we toch voornamelijk tomaten en paprika’s in de kas kweken). Toen we de kas hadden verplaatst wilden we alle planten er weer in zetten, maar op dat moment hadden we nog niet genoeg tegels. Dus op de plekken waar we geen tegels hadden hebben we toen karton gelegd. Nu alle tomaten zijn gesnoeid konden we de potten makkelijk verplaatsen en het laatste stuk tegelen afmaken. Overigens hebben we de tegels gratis opgehaald van iemand die er vanaf wilde, dat lukt vaak met deze tegels.

Buiten hingen de bramen een beetje tegen de kas aan te schuren. Ook niet helemaal de bedoeling. Ze zijn dan wel doornloos, maar ik heb toch liever dat ze op hun plek blijven. Dus die hebben we ook gesnoeid en opgebonden. Van bramen snoei je de takken die dat jaar hebben gedragen, die gaan over het algemeen ook dood. Bramen groeien dus op tweejarig houdt. Je kunt goed het verschil zien met nieuwe en oude takken. Ik heb eigenlijk vooral gekeken welke takken al dood waren en die weggehaald. Volgens Taco van de snoeicursus moet je bramen snoeien tot dat je er nog goed bij kan, maar wij vinden het wel leuk om er een tunneltje van te maken. Dus de lange takken hebben we een beetje opgebonden, dat ziet er dan zo uit:

Een enkele vastgegroeide tak (als het uiteinde de grond raakt gaat deze wortels maken) hebben we eruit getrokken en ergens anders geplant. Ook hebben we er twee in de kas gezet, die kunnen we dan later nog een keer ergens uitplanten.

Tijdens het snoeien zagen we dit vogelnestje tussen de bramen:

Vogels gebruiken dus blijkbaar ook plastic voor hun nest.

We zijn ook druk bezig geweest compost en houtsnippers bij de planten te leggen. De bessen hebben een dikke laag houtsnippers gekregen en vandaag waren de bramen en frambozen aan de beurt:

Een lekker dikke laag bij de bramen, hopelijk wordt het mooi afgebroken en hebben ze er voldoende voedingsstoffen van.

Bij de bessen hebben we tussen die laag houtsnippers ook aardbeien geplant. We willen eigenlijk wat minder ‘kale grond’, maar er wordt altijd geschreven dat je bij bessen niet zomaar iets kan planten omdat ze oppervlakkig wortelen. We hebben eigenlijk best wel gezocht wat er dan wel kan, maar dat is niet zo makkelijk te vinden. Dus nu hebben we besloten dat er maar gewoon aardbeien moeten komen. Die kunnen de boel misschien een beetje bedekken. Dit jaar had ik ook al geëxperimenteerd met klaver, maar die was amper op gekomen.

De druiven hebben ongeveer anderhalf handje kalk per plant van ons gekregen. We weten niet zeker of het nodig is, maar we vonden dat de oogst wel wat beter kan. Dus we proberen het maar.

Via SoortenNL doen we een online cursus over veldbiologie in de winter. We hebben nu twee lessen gehad, één over het herkennen van planten en bomen in de winter en een andere over vlinders en hoe die overwinteren. Heel erg interessant! Vlinders kunnen overwinteren als eitje, pop, rups of vlinder en het hangt van de soort af wat ze doen. De dagpauwoog overwintert bijvoorbeeld als vlinder, terwijl de atalanta maar gewoon weg vliegt uit Nederland, weg van de vrieskou, om te overwinteren. En verder zijn er ook nog twee of drie soorten wintervlinders (dagvlinders, want van winternachtvlinders zijn er geloof ik meer). Die vind je vooral in november. Eén van de soorten zit dan in het donker op een eik te wachten of er misschien een vrouwtje langs loopt om te paren. Als je dus in november als het donker is op een eik kijkt of daar wintervlinders zijn kun je ze misschien wel zien.

Wat betreft het herkennen van planten en bomen zijn er een aantal natuurlijk we goed herkenbaar, een voorbeeld is deze hazelaar (uit onze tuin):

Dit zijn de mannelijke delen, ik kon de vrouwelijke eigenlijk niet vinden. Toch nog eens een keer zoeken hoe die er dan uit moeten zien, ik dacht rode knoppen maar weet het nu niet meer zeker (kan ook bij een andere soort zijn). Het pollenseizoen is dus ook weer begonnen, hazelaars zijn windbestuivers en de pollen worden met de wind meegevoerd.

Tot slot hebben we nieuwe zaden besteld voor volgend jaar en alvast aardappels. De aardappels komen dan ergens in februari, zodat ze op tijd de grond in kunnen. We hebben wat nieuwe dingen besteld zoals sesam, quinoa, amaranth, kousenband, linzen, lijnzaad, oca, bloemen, dahlia’s (zijn ook eetbaar), chayote. We zijn heel benieuwd of en hoe dit allemaal groeit! Nu al zin om alles te gaan proberen!