Het was al voorspeld: een koud weekend met ijskoude lucht uit Rusland.
Tsja, we hadden het wel wat druk vlak voor het weekend, maar toch maar geprobeerd om nog één en ander te oogsten: oranje amaranth, de eerste oca, chayote, gember, nog wat tomaten en paprika’s (niet alles want geen tijd), één van de twee ‘pollen’ citroengras en wat zoete aardappels.
Het water hadden we nog niet afgekoppeld, dus hopelijk is daar niet eea kapot gevroren.
De gemberoogst viel een beetje tegen, maar toch nog wel wat gemberknolletjes kunnen oogsten:
De chayotes waren mooi groot geworden, eigenlijk op het nippertje. We moeten deze nog gaan proeven maar je schijnt ze te kunnen eten als courgette. Wel jammer dat er in totaal maar vijf waren, volgend jaar nog eens proberen.
Deze prachtige pluim (amaranth) dus ook op tijd geoogst, nu nog alle zaadjes eruit oogsten zodat we ze kunnen eten. Amaranth oogst je als je een beetje aan de pluimen zit of tikt en de zaadjes vallen er zo uit. Dat was gelukkig het geval, ik had ‘m namelijk wat laat gezaaid dus ik was bang te laat te zijn.
De citroengras was enorm! Deze plant hebben we geoogst. Dit was één ‘citroengrasje’ en we hebben er uiteindelijk 30. Dat is nog eens vermenigvuldiging! De tweede plant hadden we laten staan en die lijkt niet dood te zijn gegaan van de vorst. We twijfelen nog wat we ermee gaan doen, kijken of ie het overleeft deze winter of toch maar oogsten. Deze van de foto is in ieder geval geoogst en in de vriezer gegaan.
En dat het koud werd hebben we geweten: op 15 cm werd -10 gemeten! In de kas was het ook drie graden onder nul. En niet even een half uurtje, maar bijna de hele nacht. Ja dat overleven de planten natuurlijk niet. Het zag er allemaal zo sneu uit! Alles hing slap en het blad was snotterig. Jakkie.
En het was maar één nacht. Daarna was het weer ‘warm’ met alleen wat vorst aan de grond. We oogstten nog de bevroren tomaten en paprika’s en maakten er direct soep van, want dat is natuurlijk niet te bewaren. We oogstten ook nog wat groene tomaten, maar de meesten zijn niet op tijd rood geworden: de schimmel was eerder. Er liggen er nog een paar maar dat gaat denk ik niet goed komen.
Sneu hè, die tomantenplanten? We werden er stiekem toch een klein beetje verdrietig van. De volgende dag hebben we ze maar meteen opgeruimd. Vorig jaar hadden we daar iets te lang mee gewacht en was het nogal ‘stoffig’ (schimmel) bij het opruimen, dus nu maar meteen gedaan. Helaas is het dus echt einde tomaten en paprika’s voor dit jaar.
Gelukkig zijn er ook planten die wel tegen vorst kunnen, voornamelijk kolen, maar wortels doen het ook wel aardig en prei natuurlijk en zo nog wat meer. Dus dit is ook een deel van de moestuin na de vorst:
De zoete aardappels kunnen wel na de vorst geoogst (zolang de grond niet bevroren is), dus een aantal bakken hadden we laten staan (eigenlijk meer wegens gebrek aan tijd). Dat is ook best een aardige oogst geworden.
De zoete aardappels deden dit jaar mee met een experiment: wat gaat beter, in bakken of in de volle grond? Behalve dat we veel meer bakken hadden dan aardappelplantjes in de volle grond heb ik toch al een (voorlopige) uitslag:
In de volle grond: 2 plantjes, resultaat 3790 kilo.
In bakken: 3 plantjes, resultaat 3090 kilo. En een andere bijna 3 kilo.
Ofwel die in de volle grond hebben het veel beter gedaan. In de bakken ongeveer een kilo per plantje en in de volle grond bijna 1900 gram per plantje. Nou was dit jaar ook wel een heel warm jaar, als het een koud jaar is hebben de bakken wellicht wat voorsprong omdat ze sneller opwarmen. Maar het gaat dus prima in de volle grond (en ook in bakken, maar gewoon net iets minder).
Eén of twee oca planten oogstten we voor de vorst, de rest erna. Dat ging prima. Hoewel ze heel ‘hoog’ in de grond zitten hoeven ze niet per se voor de eerste vorst geoogst. Ik weet niet of de knolletjes lekker blijven als de grond ook hardbevroren wordt, maar in principe kun je oca dus laten zitten tot de planten dood vriezen. En dat moet eigenlijk ook wel want oca gaat pas de knolletjes maken als de dagen korter en kouder worden. Dus je moet ze zo lang mogelijk in de grond laten zitten. Inmiddels is dus alles geoogst (afgelopen weekend pas). Een aantal soorten hadden heel weinig knolletjes en één soort heel veel, een andere soort redelijk veel. De eerste knolletjes zijn geproefd. Het smaakt wel bijzonder: een beetje zurig (het is ook klaverzuring). Als je het in de pan bakt dan heeft het wel wat weg van gebakken aardappeltjes. Best wel lekker, maar je moet een beetje een zuur ‘tintje’ niet erg vinden. Een aantal kleine knolletjes heb ik in de grond laten zitten, even kijken of die volgend jaar vanzelf weer opkomen. Maar we vinden het wel voor herhaling vatbaar. Zeker omdat je het blad ook kunt eten (hoewel we dat dit jaar amper hebben gedaan).
Weet je die grote kool nog van de vorige post? We hebben een deel gebruikt voor een etentje met de buren en van een deel hebben we zuurkool gemaakt. Leuk om eens te doen! Het is niet erg moeilijk, maar de boel gaat aardig bubbelen en als je zoals wij die pot flink vol doet dan bubbelt het constant langs de rubberen rand eruit. Dus je moet het wel even ergens neerzetten waar het nat mag worden. Het recept is uit het boek ‘Over Rot!’ van meneer Wateetons en kun je hier lezen.
Voor het buurtetentje (met 30 mensen) bedachten we ook onze grootste pompoen aan te snijden voor pompoensoep. Wat een joekel! Een klein stukje woog al 2 kilo.
We dachten de pompoen wel op te maken maar bij 1/3 zat de pan al vol. Dus we aten nog lang en gelukkig van de pompoen, haha!
