Afgelopen week was het tijd om wat zoete aardappels te gaan oogsten. De eerste nachtvorst was er al overheen gegaan, de bladeren werden steeds geler, dus tijd om te oogsten. We hadden acht bakken met zoete aardappels staan, drie planten per bak. Ik had er twee weken geleden al eentje leeg gemaakt, die kunnen we inmiddels eten. Toen haalde ik iets meer dan 3 kilo zoete aardappels uit een bak. Behalve de twee bakken hadden we ook wat zoete aardappels in het voedselbos in de volle grond geplant. Die deden het allemaal niet zo goed. Waarschijnlijk grotendeels opgegeten door de slakken, ofzo. Eentje hebben we best wel laat geplant en die deed het nog wel. Het was niet zo’n grote plant geworden. Dat zagen we ook in de opbrengst: misschien iets van 1,5 kilo. Een van de bakken had 5 kilo en een andere ook weer ongeveer 3. En dat zag er na het wassen dan zo uit:
Zoete aardappels houden wel van warmte en in bakken gaat dat wel goed. Die zijn zwart en worden eerder warm dan de volle grond. Die ‘bakken’ zijn speciekuipen die je voor een paar euro kunt kopen. Gaten er onderin, grond erin, compost erdoor / erop en daar kweken we dan van alles in.
Ik las ook wel mensen die de zoete aardappel in de volle grond zetten (eerst de grond opwarmen mbv landbouwplastic bijvoorbeeld) en daar heel wat meer kilo’s per plant uit halen. Maar goed, wij waren eigenlijk best tevreden.
Wij kweken zoete aardappels op door ze in een kweekbakje op de grond (half erin) te leggen en de grond een beetje vochtig te houden. We zetten dit dan op de vensterbank, zodat het lekker licht is. De aardappel gaat dan ‘uitschieten’ en de stekjes kun je er vervolgens vanaf snijden, als ze een paar blaadjes hebben. Je snijdt ze dan voorzichtig met een mesje zo dicht mogelijk langs de aardappel eraf. Soms hebben ze al wortels gemaakt en anders zet je ze zo in een glas water of een potje met grond. Ze gaan dan zelf wortels maken. Dat is eigenlijk alles.
Zoete aardappels kunnen niet tegen vorst, dus je kunt ze pas buiten planten als er geen kans meer is op nachtvorst (na ijsheiligen, half mei). En je laat ze dan zo lang mogelijk in de grond zitten, zodat ze zo groot mogelijk kunnen groeien. Ze schijnen het lekkerste te zijn als je ze oogst na de eerste vorst, maar je kunt het natuurlijk ook daarvoor doen. Het is verder een vrij makkelijke en gezonde plant, waar wij nog weinig problemen mee hebben gehad.
De plant zelf wordt best groot en kruipt over de grond. Je kunt hem ook laten klimmen. Ik vind het een hele mooie plant met mooi hartvormig blad en het leukste is: dat blad kun je ook eten. Je eet het eigenlijk op dezelfde manier als spinazie. Wij doen af en toe ook wat blad door de sla bijvoorbeeld. Onze zoete aardappel ging ook bloeien en had mooie paarse bloemen. Het is familie van de winde (oa pispotten, morning glory).
Na het oogsten moet je de zoete aardappel nog in ieder geval 10 dagen in een warme ruimte met hoge luchtvochtigheid leggen (die hebben wij niet echt, dus bij ons ligt het gewoon in de woonkamer), zodat deze wat zoeter wordt. Daarna nog een week of 4 en dan kunnen ze de kelder of een andere koele donkere ruimte in. Ik heb op meerdere plekken gelezen dat je ze niet meteen kunt eten maar echt een tijd moet laten liggen. Je kunt zoete aardappels vervolgens best wel lang bewaren, een paar maanden. Overigens moet je heel voorzichtig zijn met oogsten: ze breken heel erg snel en door hun rare vormen is het soms niet zo duidelijk hoe de aardappel er precies uit ziet. Zie ook de foto helemaal bovenaan en die hieronder. Je moet er dus niet aan gaan trekken ofzo, maar voorzichtig uitgraven. Dat maakt ook dat ik het niet echt leuk vind om zoete aardappels te oogsten, net als gewone aardappels: het is zo’n gedoe. Als de aardappel beschadigd is dan is deze wat minder lang houdbaar.
Overigens is het verhaal van de herkomst van de zoete aardappels die we hebben gekweekt ook erg leuk: een collega van Jaap had ze gekregen van familie uit Portugal. Heel erg bedankt nog! Het is dus een echte goede Portugese zoete aardappel. En het mooie is: nu we er eentje hebben gekregen kunnen we deze eeuwig door kweken, als we ze tenminste niet allemaal opeten. Welke soort het is weten we dus niet. Maar er zijn heel veel soorten beschikbaar.
Pinda’s
We hebben ook pinda’s geoogst. Dat waren er maar liefst….. 18! Van 3 planten.
Het ontzettend leuke van pinda’s is de manier waarop ze groeien. Er komen kleine gele bloemetjes aan (die zijn overigens zelfbestuivend, dus hoeven niet bestoven te worden door insecten, maar er is wel wat ‘beweging’ nodig zodat het stuifmeel op de stamper valt, net als bij tomaten. Dus dat moet je of door bijvoorbeeld de wind of insecten laten doen, of er tegenaan tikken). Als die bestoven zijn buigen ze naar beneden, naar de grond. Ze ‘verdwijnen’ in de grond en onder de grond maken ze dan de aardnootjes.
De plant zelf is ook best wel mooi, je kunt op de onderste foto nog wat blad zien. Het is niet zo’n grote plant, hij blijft vrij laag. We hadden er drie in een bak zitten, maar er hadden er misschien nog wel meer bij gekund. Ik vond het kweken erg makkelijk, alleen de hoeveelheid pinda’s die eruit kwam was niet geweldig. Misschien hadden we iets beter ons best moeten doen voor het bevruchten van de bloempjes.
Pinda’s houden heel erg van warmte en kunnen absoluut niet tegen vorst. Bij ons stonden ze in de kas in een bak, dus warm zat. Hoe en of ze het buiten doen in ons klimaat weet ik niet. Als je ze zelf wilt verbouwen / kweken moet je pinda’s gebruiken die niet gebrand zijn. Bijvoorbeeld die uit een vogelvoerslinger. Ik heb er voor de zekerheid maar wat besteld bij Vreeken, maar dat was vooral uit luiigheid. Dat hoeft niet per se.
Tomaten
We oogsten nog steeds tomaten uit de kas, maar het wordt wel steeds minder. Maar we oogsten nog steeds mondjesmaat tomaten. Zoals deze prachtige blauwe tomaten, die overigens heel erg lekker zijn:Maar er hangen ook nog hele mooie tomaten aan, die nog wel erg groen zijn (en waarvan ik me afvraag of die nog kleur gaan krijgen:
En de tomaten blijven bloemetjes aanmaken, ik vrees tevergeefs:
Veel tomaatjes barsten en we komen niet elke dag in de kas. Als je dan even niet oplet gebeurt er dit:
Andere planten uit de moestuin
Deze biet zat al heel erg lang in de grond. We hadden ‘m vroeg in het voorjaar gezaaid en we hadden steeds zoveel te eten dat we de bietjes een beetje waren vergeten. We zagen af en toe wel dat deze biet groter en groter werd. Maar we dachten dat we die later ook wel op konden eten. Dus een tijdje geleden hebben we deze geoogst en ‘geslacht’. Wat een enorm ding zeg! De biet was nog steeds heerlijk, maar moest wel heel lang worden gekookt. Maar hij wordt er dus niet minder lekker van.
Een paar weken geleden hebben we in een bak nog knolvenkel gezaaid. Dat gaat niet zo snel meer. Als er plek is in de kas gaan we die daarin zetten. We hebben geen idee of en hoe het gaat werken, maar we proberen het gewoon. De plantjes zijn nog steeds erg klein:
Deze koolrabi stond er al heel erg lang en deed het niet zo goed. Maar we kunnen ‘m nu wel zo’n beetje oogsten:
De spruitjes doen het ook erg goed. En de boerenkoolspruitjes vind ik zo mooi:
Foto’s
Tenslotte nog wat ‘random’ foto’s uit het voedselbos en de moestuin. Als je even inzoomt wordt alles nog mooier (je kunt op een foto klikken om ‘m groter te zien):
Wat is het leuk om te lezen, van het plezier en de aandacht die jullie hebben voor je tuin.
En de foto’s, zo mooi allemaal.
Dankje! We doen ons best. En het is heel leuk om uit de eigen tuin te eten!
Nice post!
Any photo of the peanut flowers?
I think back where I came from there was some wild variety of peanuts, almost considered as a “weed”. The flowers were yellow and I really like to see them trough the fields.
Looking forward for more posts 🙂
Unfortunately I do not have a picture of the flowers as far as I can remember. We have to wait until next year.
But the flower is indeed yellow.
Thanks for the compliment. And for your sweet potatoes that made all this possible!
We have a wild peanut in the food forest, we hope it will survive the winter. It’s a beautiful plant!
Heel leuk om te zien Maaike, hoe je met zoveel plezier en interesse experimenteert met allerlei planten.
Wie had dat ooit gedacht een paar jaar geleden?
En zijn de pinda’s lekker?
De pinda’s zijn bijna gedroogd en dan ga ik ze lekker proberen! Ik ben heel benieuwd.
Ja 5 jaar geleden staken we het gras nog af en was alles nog strak en recht :). En daarvoor (in het vorige huis) was het niet al te veel beter. Tsja…
Pingback: Granen, rijst, noten, zaden en pitten – Tuinier mee